เมื่อพูดถึงการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ (Climate Change) และการลดผลกระทบจากภาวะโลกร้อน (Global Warming) เรามักจะได้ยินคำว่า Carbon Neutrality และ Net Zero Emissions อยู่บ่อยครั้ง ซึ่งทั้งสองคำนี้ต่างก็มีเป้าหมายหลักเหมือนกัน คือ การลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก แต่รู้หรือไม่ว่า จริง ๆ แล้วทั้งสองแนวคิดนี้มี “วิธีการดำเนินงาน” ที่แตกต่างกันอย่างชัดเจน
บทความนี้จะพาคุณไปทำความเข้าใจว่า Carbon Neutrality คืออะไร, Net Zero Emissions คืออะไร, และทั้งสองมีความต่างกันตรงไหน พร้อมแนะนำแนวทางสำหรับองค์กรหรือธุรกิจที่ต้องการเปลี่ยนผ่านสู่ความยั่งยืนอย่างแท้จริง
Carbon Neutrality หรือ ความเป็นกลางทางคาร์บอน คือการที่ปริมาณคาร์บอนไดออกไซด์ (CO₂) ที่ถูกปล่อยออกสู่ชั้นบรรยากาศมีค่าเท่ากับปริมาณที่ถูกดูดซับกลับคืนมาหรือชดเชยด้วยวิธีต่าง ๆ นั่นหมายความว่า ถึงแม้กิจกรรมหนึ่งจะปล่อยคาร์บอน แต่ก็มีการ “ชดเชยคาร์บอน” กลับมาอย่างสมดุล เป็น 1 ในกระบวนการที่จะทำให้บรรลุการปล่อยก๊าซเรือนกระจกสุทธิเป็นศูนย์
วิธีการบรรลุ Carbon Neutrality ได้แก่
- ลดการปล่อย CO₂ ออกสู่ชั้นบรรยากาศ โดยการใช้เทคโนโลยีที่มีประสิทธิภาพสูง
- ปลูกต้นไม้ เพิ่มพื้นที่สีเขียว เพื่อดูดซับคาร์บอน ดูดซับก๊าซเรือนกระจก
- ใช้พลังงานหมุนเวียน เช่น พลังงานแสงอาทิตย์และลม
- การซื้อขาย คาร์บอนเครดิต (Carbon Credit) หรือ Renewable Energy Certificate (REC) เพื่อชดเชยการปล่อยที่หลีกเลี่ยงไม่ได้
ตัวอย่างเช่น องค์กรที่ยังจำเป็นต้องใช้ไฟฟ้าจากแหล่งพลังงานฟอสซิล อาจชดเชยคาร์บอนที่ปล่อยออกมาด้วยการลงทุนในโครงการปลูกป่าหรือซื้อคาร์บอนเครดิตจากแหล่งอื่น เพื่อทำให้การปล่อย CO₂ สุทธิเป็นศูนย์
Net Zero Emissions หรือ การปล่อยก๊าซเรือนกระจกสุทธิเป็นศูนย์ เป็นแนวคิดที่กว้างกว่า Carbon Neutrality เพราะไม่เพียงแต่โฟกัสที่คาร์บอนไดออกไซด์เท่านั้น แต่รวมถึงก๊าซเรือนกระจกทั้ง 7 ชนิด ได้แก่
ㅤ
- คาร์บอนไดออกไซด์ (CO₂) ก๊าซเรือนกระจกที่ถูกปล่อยเข้าสู่ชั้นบรรยากาศโลกมากที่สุด และเป็นตัวการที่ทำให้เกิดการสะสมพลังงานความร้อนในชั้นบรรยากาศมากที่สุดเช่นกัน มีอายุในชั้นบรรยากาศได้นานถึง 200 ปีㅤ
- ก๊าซมีเทน (CH₄) ก๊าซเรือนกระจกที่ถูกปล่อยเข้าสู่ชั้นบรรยากาศโลกมากเป็นอันดับ 2 ซึ่งมีคุณสมบัติสะสมพลังงานความร้อนได้ดีกว่าคาร์บอนไดออกไซด์ถึง 84 เท่า แต่มีอายุในชั้นบรรยากาศได้ราว ๆ 12 ปี
- ก๊าซไนตรัสออกไซด์ (N₂O) ก๊าซธรรมชาติที่มีประสิทธิภาพในการสร้างภาวะเรือนกระจกได้ดีกว่าคาร์บอนไดออกไซด์ถึง 260 เท่า มีอายุในชั้นบรรยากาศได้นานเกิน 1 ศตวรรษ
- ก๊าซไฮโดรฟลูออโรคาร์บอน (HFCs) ใช้เป็นสารทำความเย็นในเครื่องปรับอากาศ ตู้เย็น ตู้แช่เข็ง และใช้ในการดับเพลิง
- ก๊าซเปอร์ฟลูออโรคาร์บอน (PFCs) ใช้ในกระบวนการหลอมอะลูมิเนียมและผลิตสารกึ่งตัวนำไฟฟ้า
- ก๊าซไนโตรเจนไตรฟลูออไรด์ (NF3) ใช้ในกระบวนการผลิตของภาคอุตสาหกรรมอิเล็กทรอนิกส์หรือวงจรขนาดเล็ก
- ก๊าซซัลเฟอร์เฮกซะฟลูออไรด์ (SF6) ใช้ในภาคอุตสาหกรรมยางรถยนต์ อุตสาหกรรมแมกนีเซียม
โดย Net Zero Emissions เป็น เป้าหมายในระดับประเทศและระดับโลก ที่ต้องอาศัยความร่วมมือจากหลากหลายภาคส่วน ทั้งภาครัฐ เอกชน และประชาชน เน้นกำจัดก๊าซเรือนกระจกออกจากชั้นบรรยากาศด้วยวิธีต่าง ๆ เพื่อบรรลุการปล่อยก๊าซเรือนกระจกสุทธิเป็นศูนย์ และเปลี่ยนแปลงโครงสร้างเศรษฐกิจให้มุ่งสู่ความยั่งยืน
วิธีการบรรลุ Net Zero Emissions ได้แก่
- ลดการพึ่งพาเชื้อเพลิงฟอสซิล (น้ำมัน, ถ่านหิน, ก๊าซธรรมชาติ)
- ส่งเสริมการใช้ พลังงานสะอาด เช่น พลังงานแสงอาทิตย์ พลังงานลม พลังงานชีวมวล
- ปรับเปลี่ยนวิถีชีวิตให้เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม เช่น การใช้ระบบขนส่งสาธารณะหรือยานยนต์ไฟฟ้า
- ส่งเสริมการพัฒนาอุตสาหกรรมที่ใช้พลังงานอย่างมีประสิทธิภาพ
Carbon Neutrality กับ Net Zero Emissions ต่างกันอย่างไร?
หัวข้อ | Carbon Neutrality | Net Zero Emissions |
ขอบเขต | เน้นเฉพาะคาร์บอนไดออกไซด์ (CO₂) | ครอบคลุมก๊าซเรือนกระจกทุกชนิด |
วิธีการ | ลดการปล่อย + ชดเชย (เช่น ซื้อคาร์บอนเครดิต) | ลดให้ได้มากที่สุด เหลือเท่าที่จำเป็น แล้วชดเชยส่วนสุดท้าย |
ระดับเป้าหมาย | ระดับองค์กรหรือบุคคล | เป้าหมายระดับประเทศและโลก |
แนวทางหลัก | ชดเชยการปล่อยที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ | ปรับเปลี่ยนระบบโครงสร้างและพลังงานอย่างยั่งยืน |
Mekha V กับบทบาทในการขับเคลื่อน Net Zero Emissions
ในฐานะผู้นำด้าน AI, Robotics และ Digitalization ในประเทศไทย Mekha V ได้นำแนวคิด Net Zero Emissions มาปรับใช้กับธุรกิจผ่านโซลูชันที่ชื่อว่า PowerTECH ซึ่งเน้นการใช้เทคโนโลยีพลังงานสะอาดและการวางระบบจัดการพลังงานอย่างมีประสิทธิภาพ
โซลูชันของ Mekha V ที่สอดคล้องกับเป้าหมาย Net Zero Emissions
- carbonNote แพลตฟอร์มที่จะช่วยจัดทำ Carbon Footprint Report ให้กับแต่ละองค์กร โดยจะใช้ IoT ตรวจจับการปล่อยคาร์บอนและจัดเก็บข้อมูลด้าน Carbon Emissions อย่างเป็นระบบ เพื่อให้องค์กรรับรู้ว่าตัวเองผลิตคาร์บอนออกมามากน้อยขนาดไหน จากนั้นก็นำข้อมูลที่ได้ไปบริหารวางแผนเพื่อลดการปล่อยคาร์บอนในอนาคตต่อไป
- ReAcc Platform แพลตฟอร์มที่ให้บริการซื้อขาย RECs และเป็นตัวกลางที่คอยเชื่อมต่อผู้ผลิตไฟฟ้าพลังงานหมุนเวียนกับองค์กรที่สนใจหรือกำลังมองหา RECs รวมถึงให้บริการอย่างครอบคลุม ไม่ว่าจะเป็นการให้คำปรึกษา, การขึ้นทะเบียนโรงไฟฟ้าพลังงานหมุนเวียน, การขอใบรับรอง REC, การซื้อขายใบรับรอง REC และการชำระสิทธิ์ใบรับรอง RECㅤ
- eXep แพลตฟอร์มที่จะช่วยบริหารจัดการพลังงานหมุนเวียน โดยใช้ Solar Monitoring, Analysis, และ Optimization มาวิเคราะห์เพื่อคิดค้นหาโซลูชั่นต่าง ๆ และนำโซลูชั่นเหล่านั้นมาติดตั้งโซล่าเซลล์ได้อย่างเหมาะสม
- RENEX แพลตฟอร์มที่ให้บริการซื้อขายพลังงานหมุนเวียนได้อย่างเสรีโดยไม่ต้องผ่านตัวกลาง และได้รับการยืนยันซื้อขายไฟฟ้าจาก กฟภ. อย่างถูกต้อง ครอบคลุมทุกขั้นตอนการซื้อขาย ตั้งแต่การจับคู่ ประมูลราคา และออกบิล รวมถึงยังมีเทคโนโลยีด้าน AI และ Blockchain อย่างระบบ Two-Sided Bidding Algorithm มาอำนวยความสะดวกสบายในการซื้อขาย เพิ่มความปลอดภัยด้านการทำธุรกรรม
Mekha V เชื่อมั่นว่าการใช้พลังงานสะอาดควบคู่กับการใช้เทคโนโลยีอย่างมีประสิทธิภาพ จะเป็นแรงผลักดันสำคัญที่ช่วยให้องค์กรไทยและประเทศเดินหน้าไปสู่เป้าหมาย Net Zero Emissions อย่างเป็นรูปธรรม ลดภาวะโลกร้อนได้อย่างยั่งยืนในระยะยาว ซึ่งเป็นแนวคิดที่สอดคล้องกับแผนยุทธศาสตร์การพัฒนาอย่างยั่งยืน Sustainable Development Goal (SDGs) อีกด้วย
สรุป: จะเลือก Carbon Neutrality หรือ Net Zero ดี?
- ถ้าเป้าหมายของคุณคือการ บริหารจัดการคาร์บอน ในระดับองค์กรหรือกิจกรรมเฉพาะเจาะจง เช่น งานอีเวนต์ →การ เริ่มต้นจากเป้าหมาย Carbon Neutrality อาจเหมาะสมกว่า
- หากคุณเป็นหน่วยงานภาครัฐ ธุรกิจขนาดใหญ่ หรือองค์กรที่ต้องการมีส่วนร่วมใน การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศเชิงโครงสร้าง → การวางแผนสู่ Net Zero Emissions คือเป้าหมายที่ควรมุ่งไป
เริ่มต้นวันนี้เพื่อโลกที่ยั่งยืน !
การเปลี่ยนผ่านสู่ Carbon Neutrality หรือ Net Zero Emissions ไม่ใช่แค่เทรนด์ แต่เป็น “ความจำเป็น” ที่ทุกธุรกิจและสังคมต้องให้ความสำคัญ หากเริ่มตั้งแต่วันนี้ คุณจะเป็นหนึ่งในผู้บุกเบิกการสร้างอนาคตที่ยั่งยืนสำหรับคนรุ่นต่อไป
หากคุณกำลังมองหาพันธมิตรด้าน เทคโนโลยี พลังงานสะอาด และดิจิทัลทรานส์ฟอร์เมชัน ที่เชื่อถือได้ Mekha V พร้อมร่วมเดินทางไปกับคุณในทุกก้าวของการเปลี่ยนแปลง สอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่นี่